Με τους «Απογόνους», ο ελληνικής καταγωγής αμερικανός σκηνοθέτης συνεχίζει τη σταθερά ανοδική του πορεία...
Οταν στο Φεστιβάλ των Καννών του 2002 συνάντησα για πρώτη φορά τον σκηνοθέτηΑλεξάντερ Πέιν, εντύπωση μου είχε κάνει ο συνδυασμός ευγένειας, πείσματος και επαγγελματισμού που εξέπεμπε η συμπεριφορά του. Ο Αλέξανδρος Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, όπως είναι το πραγματικό όνομα του ελληνικής καταγωγής Πέιν, που θα τιμήσει το 54ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης με την παρουσία του στην αρχή της διοργάνωσης, βρισκόταν τότε στις Κάννες για την παρουσίαση της τρίτης ταινίας του «Σχετικά με τον Σμιντ» _ που τελικά οδήγησε τον πρωταγωνιστή της Τζακ Νίκολσον για μία ακόμη φορά στην κούρσα των Οσκαρ.
«Πρέπει να το παραδεχθώ _ ο πιτσιρίκος έχει κότσια» είχε δηλώσει τότε ο Νίκολσον και είχε κάθε λόγο για να το πει εφόσον ο Πέιν όχι μόνον δεν δίστασε να τού πάει κόντρα για κάποιο ζήτημα της ταινίας, αλλά του επιβλήθηκε κιόλας (καθώς φαίνεται ο Νίκολσον δεν ήθελε να παίξει για μία ακόμη φορά έναν υπό συνταξιοδότηση ήρωα στην εισαγωγή του «Σμιντ», γιατί αυτό ακριβώς είχε γίνει στην αμέσως προηγούμενή του ταινία, την «Υπόσχεση» του Σον Πεν).
«Η πλειονότητα της παραγωγής αποτελείται από καρτουνίστικες ταινίες», μου είχε πει σε εκείνη την πρώτη συνάντησή μας ο Πέιν, που γεννήθηκε στην Ομάχα της Νεμπράσκα και έλκει την καταγωγή του από το Αίγιο, τη Σύρο και τη Λιβαδειά. «Ταινίες για εύκολη χώνεψη και κατασκευασμένες έτσι ώστε να γίνονται αντιληπτές σε όλη την υφήλιο. Ισως το "Σχετικά με τον Σμιντ" τελικά να παραείναι αμερικανική ταινία, διότι ασχολείται πραγματικά με τους Αμερικανούς».
Γυρισμένο μετά την «Πολίτη Ρουθ» και το «Election», το «Σχετικά με τον Σμιντ» άνοιξε τα φτερά τού Αλεξάντερ Πέιν.
Σήμερα ο σκηνοθέτης ακολουθεί τους κανόνες που έχει ο ίδιος θέσει στον εαυτό του. Πέμπτη ταινία του είναι οι «Απόγονοι», ένα στιβαρό αλλά και πρωτότυπο οικογενειακό δράμα, γυρισμένη στη Χαβάη, με τον Τζορτζ Κλούνεϊ στον ρόλο ενός οικογενειάρχη που προσπαθεί να βάλει σε τάξη τη φαμίλια του μετά τον τραυματισμό της συζύγου του. Το φιλμ ανοίγει το βράδυ της Παρασκευής (4/11) το 54ο Φεστιβάλ στο Ολύμπιον. Αντλώντας έμπνευση από το ομώνυμο μυθιστόρημα της Κ.Χ. Χέμινγκς, ο Πέιν κινείται με άνεση ανάμεσα στην κωμωδία και την τραγωδία σκιαγραφώντας με γενναιόδωρη ευαισθησία μια οικογενειακή κρίση που αποζητεί κάθαρση.
Στον χώρο του κινηματογράφου από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, ο 50χρονος σήμερα Πέιν κέρδισε το τζάκποτ με την τέταρτη ταινία του, το «Πλαγίως» («Sideways»), ένα κωμικό road movie γεμάτo απρόοπτα περιστατικά που φέρνει σε «αντιπαράθεση» δύο εντελώς ανόμοιους άνδρες: έναν επίδοξο συγγραφέα, αμήχανο απέναντι στις γυναίκες(Πολ Τζιαμάτι), και τον κολλητό του, έναν υπερσεξουαλικό αποτυχημένο ηθοποιό (Τόμας Χέιντεν Τσερτς), ο οποίος έχει αποφασίσει να παντρευτεί και κάνει μαζί με τον πρώτο το τελευταίο εργένικο ταξίδι του.
«Συγκριτικά με την πρώτη περίοδο των ταινιών μου, όλα σήμερα γίνονται ευκολότερα» μου είχε πει ο Πέιν στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 2006, όταν κρατούσε καθήκοντα μέλους της κριτικής επιτροπής και ήταν το πιο δημοφιλές πρόσωπο της διοργάνωσης. Το «Πλαγίως» έφερε κάποια χρήματα και απέκτησε καλή στόμα-με-στόμα φήμη. Ο Πέιν άρχισε για πρώτη φορά να νιώθει δημιουργική ελευθερία στη δουλειά του.
«Πιστεύω ότι η καθαρά δημιουργική περίοδος ενός σκηνοθέτη είναι δέκα χρόνια και νομίζω ότι τώρα εισχωρώ σε αυτή την περίοδο» έχει πει ο σκηνοθέτης. «Είμαι όμως πονηρός. Το μυστικό της επιτυχίας είναι να τη χρησιμοποιείς σαν εργαλείο. Πάντα σκέφτομαι πώς να χρησιμοποιήσω την επιτυχία για την επόμενη ταινία μου. Τι καινούργια ρίσκα μπορώ να πάρω; Πόσο περισσότερα ενδιαφέροντα πράγματα έχω να πω; Ποτέ δεν κατάλαβα την ερώτηση "τώρα που έχετε κάνει κάποιες ταινίες ποιο θα είναι το μεγάλο χολιγουντιανό σχέδιό σας;". Είναι τόσο αμερικανική αυτή η ερώτηση και την εισπράττω ακόμη και από Ευρωπαίους. Θαρρώ ότι η σκέψη της μεγάλης χολιγουντιανής ταινίας αποδυναμώνει το προσωπικό στίγμα και εγώ προσπαθώ πάντα να κάνω προσωπικές ταινίες».
