«Ένα χρόνο μετά τη διάσωση οι καιροί είναι δύσκολοι και η Ελλάδα σε βαθιά ύφεση, με τα κλειστά καταστήματα και τις σορούς σκουπιδιών να μαρτυρούν την κλίμακα του οικονομικού σοκ και την οργισμένη διάθεση των συνδικαλιστών», αναφέρεται ενδεικτικά.
Εκτός Ελλάδας εντείνονται οι φόβοι ότι η σοσιαλιστική κυβέρνηση Παπανδρέου θα αποτύχει στην προσπάθεια εκσυγχρονισμού της σκληρωτικής οικονομίας ή έστω να τη φέρει κοντά σε αυτές των Ευρωπαίων εταίρων. Αν όντως αποτύχει, το δίλημμα για Ευρωπαίους και ΔΝΤ θα είναι μεταξύ του να δώσουν μία νέα ευκαιρία στη χώρα ή να την αφήσουν να πέσει στην άβυσσο της πτώχευσης, με πιθανές συντριπτικές συνέπειες για τα χρηματοπιστωτικά συστήματα και την οικονομική εμπιστοσύνη στην ευρωζώνη.
Η διευθύντρια της Τιτάν, Αλεξάνδρα Παπαλεξοπούλου σχολιάζει ότι είναι θλιβερό πως μια κυβέρνηση με μεγάλη πλειοψηφία και τη δικαιολογία της επιβολής μέτρων από το εξωτερικό δεν έχει προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται. Προειδοποιεί ότι αν δεν γίνει αυτό άμεσα θα πρόκειται για μία χρυσή χαμένη ευκαιρία.
Η εφημερίδα προειδοποιεί ότι οι φόβοι περί «κόπωσης από τις μεταρρυθμίσεις» και περί ανάγκης περισσότερων δισεκατομμυρίων ευρώ σε βοήθεια θα μπορούσαν να εξαπλωθούν και σε άλλες χώρες.
Οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς στη συνέχεια υπενθυμίζουν τις συνθήκες υπό τις οποίες ο πρωθυπουργός στράφηκε στην ΕΕ και το ΔΝΤ για βοήθεια, με το Γιάννη Στουρνάρα του ΙΟΒΕ σχολιάζει ότι όλοι οι οπαδοί του εκσυγχρονισμού στην Ελλάδα λένε «δόξα τω Θεώ για την τρόικα». Σημειώνονται ως επιτυχίες που έγιναν δεκτές με ικανοποίηση η ανατροπή του συνταξιοδοτικού συστήματος και η μείωση των μισθών και επιμισθίων των δημοσίων των υπαλλήλων, μέτρα που ισοδυναμούσαν με το 8% του ΑΕΠ της χώρας.
Ωστόσο, από πέρυσι η ατζέντα των μεταρρυθμίσεων έχει χάσει τη δυναμική της, με την πρόοδο που έχει συντελεστεί έως τώρα να κινδυνεύει να μείνει αναξιοποίητη, επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα.
Η καθυστέρηση ή άμβλυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων αποδίδεται στους φόβους για επανάληψη των βίαιων επεισοδίων που προκάλεσαν το θάνατο τριών υπαλλήλων της Μαρφίν. Παράλληλα, σημειώνεται ότι η μεγαλύτερη από το αναμενόμενο ύφεση αποτελεί τροχοπέδη για την αύξηση των φορολογικών εσόδων, παρά τη μικρή βελτίωση στο θέμα της συμμόρφωσης των φορολογουμένων.
Οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς σχολιάζουν ότι ορισμένοι υποστηρίζουν πως η κυβέρνηση έχει χάσει το θάρρος της. Ωστόσο, μετά τις βίαιες διαδηλώσεις του περασμένου καλοκαιριού μόνο λίγες είναι οι περιπτώσεις συγκρούσεων πολιτών με την αστυνομία, πέρα από τις διαμαρτυρίες πολιτών σε βάρος των κ.κ. Παπανδρέου και Πάγκαλου.
Αντίθετα, τονίζει η εφημερίδα, μία σύγκρουση ελλοχεύει μεταξύ της Ελλάδας και των διεθνών υποστηρικτών της, με αρκετούς να χαρακτηρίζουν την πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ που αναφέρει ότι το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων «εξακολουθεί να βρίσκεται σε σταυροδρόμι» ως ήπια δήλωση. Η αποστολή της τρόικα που αναμένεται στην Αθήνα θα τονίσει την επείγουσα ανάγκη υλοποίησης των δεσμεύσεων για μεταρρυθμίσεις και τη διασφάλιση πλεονάσματος. Υπό αυτή την πίεση και υπό την απειλή μη καταβολής των μελλοντικών δόσεων, η ελληνική κυβέρνηση παρουσίασε ένα νέο μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πρόγραμμα, με βασικό άξονα τις ιδιωτικοποιήσεις ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ, προσθέτει το δημοσίευμα.
Παρόλα αυτά, σημειώνεται, οι πολιτικοί της ευρωζώνης κατ’ ιδίαν επικρίνουν την κυβέρνηση για την καθυστέρηση αναγνώρισης της ανάγκης εύρεσης πόρων. Υπάρχουν δε επιφυλάξεις για τη δυνατότητα σύντομης υλοποίησης του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, λόγω τεχνικών και νομικών προκλήσεων, αλλά και εξαιτίας των αντιδράσεων των συνδικάτων. Γίνεται αναφορά σε απειλή γενικού μπλακ-άουτ με αφορμή την πρόθεση πώλησης της ΔΕΗ.
«Πίσω από τη σκηνή (και παρά τις διαβεβαιώσεις του υπουργού Οικονομικών για την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης) Έλληνες επιχειρηματίες και πολιτικοί της ευρωζώνης ανησυχούν ότι η κυβέρνηση δεν ελέγχει τις εξελίξεις», σχολιάζει η εφημερίδα. Ανώνυμος επιχειρηματίας αναφέρει ότι η τρόικα θέτει περιορισμούς και οι υπουργοί προσπαθούν να τους υπερβούν. «Πρόκειται 100% για ζήτημα ηγεσίας», προσθέτει ο ίδιος, ενώ ένα άλλος σχολιάζει «αστειευόμενος» ότι το καλύτερο θα ήταν να περάσει η διοίκηση της Ελλάδας στα χέρια των Βρυξελλών ή του Βερολίνου.
Ως θετικές εξαιρέσεις αναφέρονται οι τομείς του τουρισμού και των εξαγωγών, κυρίως αγροτικών προϊόντων. Ωστόσο, όπως σχολιάζει η εφημερίδα, «για κάθε παράδειγμα προόδου, υπάρχει τουλάχιστον μία ιστορία οπισθοδρόμησης». Δίνονται ως παραδείγματα η πρόοδος στο άνοιγμα του επαγγέλματος των οδηγών φορτηγών και βυτιοφόρων και οι παλινδρομήσεις ως προς τους φαρμακοποιούς. Επίσης, η γραφειοκρατία που έχει ακολουθήσει την άρση του καμποτάζ στην κρουαζιέρα. Ειδική μνεία γίνεται στην αποτυχία ανοίγματος της αγοράς ενέργειας, που αυξάνει το κόστος για τον τομέα και αφήνει αναξιοποίητη την πρόοδο στην τεχνολογία αξιοποίησης ηλιακής ενέργειας.
Ο κίνδυνος από όλα αυτά, σύμφωνα με τους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, είναι η δημιουργία ενός φαύλου κύκλου οικονομικής αβεβαιότητας και λίγων κινήτρων για επενδύσεις. Όσο περισσότερο η Ελλάδα δεν μπορεί να βγει στις αγορές, τόσο οι τράπεζες θα συγκρατούν τον εσωτερικό δανεισμό, συμβάλλοντας σε μια πιστωτική κρίση που παραλύει την οικονομία. Ο κ. Καραμούζης της Eurobank σχολιάζει ότι οι τράπεζες είναι θύματα μιας κυβέρνησης που έχει απολέσει τη διεθνή της αξιοπιστία.
Όσο για την ελπίδα επιστροφής στις αγορές το 2012, οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς εκτιμούν ότι με τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων εκεί που βρίσκονται το χρονοδιάγραμμα είναι σχεδόν σίγουρα μη βιώσιμο. Ωστόσο μία νέα διάσωση θα ήταν δύσκολο να γίνει ανεκτή, κυρίως από τους συνετούς φορολογούμενους της βόρειας Ευρώπης.
«Δεν προκαλεί έκπληξη ότι οι αγορές έχουν αρχίσει να πιστεύουν ότι η αναδιάρθρωση του χρέους είναι αναπόφευκτη», συνεχίζει το δημοσίευμα. Είναι ένα σενάριο που η ΕΕ και το ΔΝΤ παραμένουν αποφασισμένοι να διαψεύδουν. Η εφημερίδα ρωτά όμως, «όταν – και εάν – η Αθήνα πει ότι τα δημόσια οικονομικά της είναι ξανά υπό έλεγχο, θα την πιστέψει κανείς»; Το ερώτημα ακολουθείται από μία υπενθύμιση των συχνών αναθεωρήσεων των ελληνικών δημοσιονομικών στοιχείων.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα ο επικεφαλής της Στατιστικής Υπηρεσίας, Ανδρέας Γεωργίου σημειώνει μεταξύ άλλων ότι η πιο σημαντική κίνηση ήταν η ανεξαρτητοποίηση της υπηρεσίας, όπως γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη. Προσθέτει δε: «Ασφαλώς έχει υπάρξει πίεση… αλλά η προσέγγισή μου είναι να συνεχίζω να κάνω τη δουλειά μου με βάση τους κανόνες. (…) Τα στατιστικά της
Ελλάδας δεν έχουν περιθώρια για γκρίζες περιοχές».
Οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς καταλήγουν με την επισήμανση ότι τον Οκτώβριο η Eurostat απέσυρε την προειδοποίησή της σχετικά με την αξιοπιστία των ελληνικών δημοσιονομικών στοιχείων.
ΣΚΑΙ
