Βάσει της αμερικανικής νομοθεσίας, μόλις υπερβεί το όριο αυτό η αμερικανική κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να κηρύξει στάση πληρωμών! Να μην πληρώνει δηλαδή μισθούς και συντάξεις, να μην εξοφλεί ομόλογα που έχει εκδώσει το κράτος και ούτω καθεξής!
Το γελοίο του πράγματος έγκειται στο ότι αρκεί μια απλή απόφαση του Κογκρέσου η οποία να αυξάνει προσωρινά ή μόνιμα το ύψος του επιτρεπτού χρέους για να λυθεί αυτομάτως το νομικό πρόβλημα που έχει η κυβέρνηση Ομπάμα, ανεξαρτήτως της ουσίας του προβλήματος που αφορά αυτόν καθεαυτό τον υπερβολικό δανεισμό του αμερικανικού κράτους. Μήνες ολόκληρους όμως τώρα αυτή η απόφαση δεν λαμβάνεται, καθώς οι Ρεπουμπλικανοί επιδιώκουν να εκβιάσουν τον Ομπάμα να κάνει περικοπές στον προϋπολογισμό που αντανακλούν τη δική τους ιδεολογία και πολιτική, για να συναινέσουν στην προσωρινή αύξηση του επιτρεπτού ανώτατου ορίου του δημόσιου χρέους.
Η λήψη μιας τέτοιας απόφασης ήταν ανέκαθεν υπόθεση ρουτίνας, την οποία ούτε καν έπαιρνε χαμπάρι κανένας. Μόνο κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας αυτό το όριο έχει αυξηθεί από το Κογκρέσο 10 φορές. Τα τελευταία 50 χρόνια, από το 1962 μέχρι σήμερα, έχει αυξηθεί ήδη 74 φορές! Πρόκειται, δηλαδή, για εντελώς κοινότοπη ιστορία.
Αυτή τη φορά όμως οι Ρεπουμπλικανοί έχουν μουλαρώσει. Ενόψει των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ που θα γίνουν του χρόνου το φθινόπωρο, είναι προφανές ότι θέλουν να υπονομεύσουν τον προϋπολογισμό του 2012 του Ομπάμα για να τον φθείρουν, ελπίζοντας ότι μέσω του εξαναγκασμού της κυβέρνησης σε σύντομη υποχρεωτική αδρανοποίηση και στάση πληρωμών κάνουν μια θεαματική επίδειξη δύναμης που αυξάνει τις πιθανότητες επικράτησης του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου.
Το έχουν ξανακάνει αυτό με τον προηγούμενο Δημοκρατικό πρόεδρο, τον Μπιλ Κλίντον, πάλι στο τέλος της πρώτης θητείας του. Από τις 14 μέχρι τις 19 Νοεμβρίου 1995 και από τις 16 Δεκεμβρίου 1995 ως τις 6 Ιανουαρίου 1996 είχαν στείλει την κυβέρνηση Κλίντον σε υποχρεωτική άδεια άνευ αποδοχών! Πολιτικά βέβαια αυτό δεν έσωσε τους Ρεπουμπλικανούς, καθώς ο Κλίντον τους σάρωσε στις εκλογές του 1996, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία…
Υπέρογκο χρέος
Πέρα από αυτά, γεγονός είναι ότι το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ καλπάζει με φρενήρεις ρυθμούς, ιδίως μετά τα κολοσσιαία ποσά που ξοδεύτηκαν για τη διάσωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Από 5,63 τρισεκατομμύρια δολάρια (ποσοστό 57% του ΑΕΠ) που ήταν το αμερικανικό δημόσιο χρέος το έτος 2000 εκτοξεύθηκε στα 13,53 τρισεκατομμύρια (ποσοστό 93% του ΑΕΠ) το 2010 και οι προβλέψεις είναι ότι θα συνεχίσει να αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς. Υπολογίζεται ότι θα υπερβεί από φέτος κιόλας τα 15 τρισεκατομμύρια και το 100% του ΑΕΠ.
Η ουσία πάντως είναι ότι ο Ομπάμα, πέρα από τις δεσμεύσεις με τις στρατιωτικές δαπάνες και τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές για τους πλούσιους και τις επιχειρήσεις, δεν έχει επιλέξει μέχρι στιγμής τη γραμμή λιτότητας κατά των εργαζομένων και των συνταξιούχων, όπως κάνουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Χρηματοδοτεί την αμερικανική οικονομία αφειδώς με κρατικό χρήμα, έχοντας βάλει την κεντρική τράπεζα, τη FED, να αγοράζει κρατικά ομόλογα με χαμηλό επιτόκιο.
«ΗΠΑ ίσον Ελλάδα»!
Πικρόχολα σχόλια του παγκόσμιου Τύπου, ιδίως του γερμανικού, συνοδεύουν αυτές τις εξελίξεις. «Ονειδος για την υπερδύναμη του χρέους» τιτλοφορούσε η εφημερίδα Die Welt την είδηση της σχετικής αμερικανικής οικονομικής υποβάθμισης. «Θα ξεφύγουν οι ΗΠΑ από την παγίδα του χρέους;» αναρωτιόταν σε τίτλο της τη Μεγάλη Τετάρτη η σοσιαλδημοκρατική Die Zeit. Εκεί γύρω στο Μεγάλο Σάββατο και την Κυριακή του Πάσχα οι Γερμανοί έγιναν επιθετικότεροι: για να εξευτελίσουν στα μάτια των αναγνωστών τους τις ΗΠΑ, κάποια σοβαρά γερμανικά έντυπα άρχισαν να λοιδορούν τις ΗΠΑ συγκρίνοντάς τες με την Ελλάδα! «Πόσο ελληνική είναι η Αμερική;» ήταν ο εξάστηλος τίτλος ολοσέλιδης ανάλυσης της Frankfurter Allgemeine. Από κοντά και ο τίτλος του περιοδικού Der Spiegel, ο οποίος λες και απαντούσε στο ερώτημα της εφημερίδας: «Ελληνικότεροι των Ελλήνων», οι Αμερικανοί!
Φόβοι και μύθοι
Άλλο το υψηλό δημόσιο χρέος των ΗΠΑ όμως και άλλο τα παραμύθια περί απειλής χρεοκοπίας τους. Η Ουάσιγκτον χρηματοδοτεί το χρέος της «τυπώνοντας» δολάρια, τα οποία πολλές χώρες του κόσμου είναι υποχρεωμένες να αγοράζουν επειδή, απλούστατα, οι ΗΠΑ είναι η υπερδύναμη του πλανήτη. Η Κίνα π.χ. κατέχει μαζί με το Χονγκ Κονγκ αμερικανικά κρατικά ομόλογα αξίας 1,2 τρισεκατομμυρίων (!) δολαρίων γιατί το Πεκίνο γνωρίζει πως η Κίνα θα καταρρεύσει οικονομικά, αν η Ουάσιγκτον και η Ευρώπη επιβάλλουν δασμούς στα κινεζικά προϊόντα. Η Ιαπωνία πληρώνει ακόμη την ήττα της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την εξάρτησή της από την αμερικανική και ευρωπαϊκή αγορά κατέχοντας αμερικανικά κρατικά ομόλογα αξίας 880 δισ. δολαρίων.
Το Σίτι του Λονδίνου είναι εξάρτημα της αμερικανικής οικονομίας με ομόλογα των ΗΠΑ άνω του μισού τρισεκατομμυρίου δολαρίων, ενώ οι παλιές «ασιατικές τίγρεις» (Ταϊβάν, Σιγκαπούρη, Ν. Κορέα, Ταϊλάνδη) κατέχουν αμερικανικά ομόλογα 300 δισεκατομμυρίων, ακολουθούμενες από τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες με ομόλογα αξίας άνω των 200 δισ. δολαρίων.
Συνολικά, πάνω από 3 τρισ. δολάρια αμερικανικού χρέους είναι φορτωμένα σε ξένους επενδυτές. Εν ολίγοις η πολιτικοστρατιωτική και οικονομική ισχύς των ΗΠΑ διασφαλίζει ότι δεν πρόκειται να χρεοκοπήσει η υπερδύναμη, κάθε κάτοικος της οποίας χρωστάει πάνω από 46.000 δολάρια δημόσιου χρέους – ένα δημόσιο χρέος που αυξάνεται κατά? 4,38 δισ. δολάρια την ημέρα!
Ρεπουμπλικάνοι
Τι ζητούν από τον Ομπάμα
Με αφορμή τον προϋπολογισμό του 2012 στις ΗΠΑ συγκρούονται δύο γραμμές. Ο Ομπάμα επιδιώκει να αυξήσει το ρόλο του κράτους στην αναδιάρθρωση των εξόδων του προϋπολογισμού ώστε να πηγαίνουν περισσότερα χρήματα στην επανίδρυση, στην έρευνα και στην κοινωνική ασφάλιση. Θέλει αύξηση της φορολογίας των πλουσίων, δραστική περικοπή των αμυντικών δαπανών και δεν θέλει να ακούσει ούτε κουβέντα για περικοπές στο σύστημα των κρατικών συντάξεων.
Οι Ρεπουμπλικανοί από την άλλη πλευρά όχι μόνο δεν συζητούν αύξηση της φορολόγησης των υψηλών εισοδημάτων και περιουσιών, αλλά απαιτούν μείωση του ανώτατου συντελεστή φορολόγησης από το 35% στο 25%! Θέλουν επίσης να αξιοποιήσουν το υψηλό έλλειμμα του προϋπολογισμού (10,5% του ΑΕΠ) για να μειώσουν το κράτος και να περικόψουν δραστικά τα έξοδα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τους συνταξιούχους, ενώ αντιθέτως δεν επιθυμούν περικοπή των στρατιωτικών δαπανών.
Ο Ομπάμα έχει καταρτίσει σχέδιο εξοικονόμησης 3,73 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε δώδεκα χρόνια και οι Ρεπουμπλικανοί περικοπές δαπανών ύψους 4,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε δέκα χρόνια, αλλά προς διαφορετική κατεύθυνση ο καθένας.
Του Γιώργου Δελαστίκ
Του Γιώργου Δελαστίκ
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
