Εάν ο κόσμος θέλει να κάνει πρόοδο στη βιώσιμη ανάπτυξη με το νέο μομέντουμ της Συνόδου Κορυφής της Γης Ρίο+20 του χρόνου, οι πολιτικές πρέπει να συνδεθούν καλύτερα με τις καθημερινές δραστηριότητες των ανθρώπων και να ενισχυθούν με μηχανισμούς λογοδοσίας και επιβολής...
...είπε στη EurActiv η Maja Göpel από το ίδρυμα Παγκόσμιο Συμβούλιο για το Μέλλον.
Ενώ λίγα έχουν γίνει για την βιώσιμη ανάπτυξη από τη σύνοδος του Ρίο το 1992, το θέμα επανήλθε στη δημόσια ατζέντα, χάρη στην ισχυρότερη επιστημονική απόδειξη της περιβαλλοντικής υποβάθμισης και των ορατών επιπτώσεων, είπε η διευθύντρια του Παγκόσμιου Συμβουλίου για το Μέλλον.
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο για το Μέλλον είναι ένα ίδρυμα που ασχολείται με την υφιστάμενη υπερκατανάλωση των πόρων και επιδιώκει να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των μελλοντικών γενεών στη σημερινή διαδικασία λήψης αποφάσεων. «Κάθε γενιά πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες της ενώ παράλληλα να προστατεύει τα μέσα των μελλοντικών γενεών να κάνουν το ίδιο», σημείωσε η Göpel.
Εν τω μεταξύ, μια πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρομέτρου δείχνει ότι ενώ το 71% των ευρωπαίων συμφωνεί ότι η πολιτική πρέπει να προστατεύει τις μελλοντικές γενιές ακόμα και εάν αυτό συνεπάγεται κάποιες θυσίες των υφιστάμενων γενεών, μόλις το 48% έχει τη βούληση να αλλάξει το δικό του τρόπο ζωής.
«Βλέπουμε πάντα το κλασσικό ‘γιατί να είμαι εγώ ο πρώτος, οι άλλοι είναι χειρότεροι’, και αυτή η στάση δεν βοηθά», πρόσθεσε. Από την άλλη, μια μεγάλη πλειοψηφία ανθρώπων είναι ανησυχητικά πεπεισμένη ότι η τεχνολογική καινοτομία θα λύσει τα προβλήματά μας, πριν αυτά διογκωθούν» και η προσωπική αίσθηση ευθύνης του καθενός από εμάς, παραμένει αποδυναμωμένη, είπε.
Αυτό συμβαίνει λόγω «των αυξανόμενων αποκεντρωμένων και αυτοματοποιημένων αλυσίδων παροχής με ανώνυμες σχέσεις και τις αδιαφανείς συνέπειές τους», που δεν μας αφήνουν να δούμε τον αντίκτυπο της συμπεριφοράς μας, είπε η Göpel.
Στο μεταξύ, «για την πλειονότητα των φτωχών ανθρώπων, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος είναι συχνά ζήτημα επιβίωσης, καθώς ζουν πάνω στη γη, το νερό και τα ψάρια που τους είναι διαθέσιμα, σημείωσε. Μόνοι οι πλούσιοι μπορούν να αντέξουν να μην νοιάζονται για τον πλανήτη, ενώ παραδόξως, τα καταναλωτικά μας πρότυπα είναι αυτά που απειλούν το μέλλον μας», συνέχισε.
Πέρα από τις «βραχυπρόθεσμες λύσεις»
Εξέφρασε την ανησυχία της για τη λογική των «βραχυπρόθεσμων λύσεων» που έχει κυριαρχήσει στις επιχειρήσεις και στην χάραξη πολιτικής και τόνισε, ότι δεν χρειάζεται τίποτα λιγότερο από ένα «Μεγάλο Μετασχηματισμό» που θα συνοδεύεται από «καλύτερη διαφάνεια στις βραχυπρόθεσμες έναντι των μακροπρόθεσμων αποφάσεων του σήμερα».
Δεδομένων των νέων επιστημονικών στοιχείων για τις μη βιώσιμες τάσεις, οι διαδικασίες υπολογισμού, παρακολούθησης και χάραξης πολιτικής πρέπει να ανανεωθούν και οι τωρινές δομές της αγοράς να αλλάξουν, είπε, αναφέροντας το υψηλό κόστος για την κοινωνία και την μη αναστρέψιμη ζημία στη φύση που σχετίζονται με την αποτυχία προστασίας του περιβάλλοντος.
Τέτοια στοιχεία έχουν επισημανθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, όπως επίσης και από την έρευνα των Οικονομικών των Οικοσυστημάτων και της Βιοποικιλότητας και από την έκθεση του Stern για τα οικονομικά της κλιματικής αλλαγής.
Ωστόσο η αλλαγή του τρόπου συμπεριφοράς των επιχειρήσεων είναι ένα «δύσκολο εγχείρημα που θα έχει χαμένους και νέους νικητές», σημείωσε, τονίζοντας την ανάγκη να βρεθεί το θάρρος θέσπισης «μηχανισμών λογοδοσίας και επιβολής που θα προσδώσουν αυστηρότητα στους νέους στόχους μας».
Θεωρεί ότι ο πιο σημαντικός τρόπος να καταστεί πράσινη η καταναλωτική ζήτηση είναι να διασφαλιστεί ότι οι τιμές αντικατοπτρίζουν το κόστος- συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών και περιβαλλοντικών. Σε αυτό το πλαίσιο, « το κλειδί είναι η διαφάνεια» και συνάμα το μόνο ουδέτερο μέτρο ανταγωνισμού με το οποίο οι καταναλωτές θα μπορούσαν να επηρεάσουν την παραγωγή, είπε.
Συνήγοροι για τις μελλοντικές γενιές
Η μεγαλύτερη ελπίδα της Göpel για την ερχόμενη σύνοδος κορυφής του Ρίο+20 είναι «η επανασύνδεση του κόσμου με το πνεύμα του 1992 όπου οι άνθρωποι και ο πλανήτης βρίσκονταν στο κέντρο της προσοχής».
«Πρέπει να ξυπνήσουμε λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η οικονομική ευημερία δεν μπορεί να εξαγοράσει το λιώσιμο των πάγων, την καταστροφή των ωκεανών και ότι ο κόσμος δεν μπορεί να ζήσει τρώγοντας λεφτά», τόνισε.
Ευελπιστεί οι προτάσεις του Ρίο να μην παραμείνουν σε επίπεδο ΟΗΕ αποκλειστικά αλλά να προστεθούν τοπικοί και εθνικοί μηχανισμοί «για την ενεργή συμμετοχή» των πολιτών στη διαδικασία.
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο για το Μέλλον προωθεί τη δημιουργία «Συνηγόρων για τις μελλοντικές γενιές» σε εθνικό και τοπικό επίπεδο που θα παράσχουν πρόσθετη «θεσμική υποστήριξη» για τη δημιουργία βιώσιμων κοινωνιών.
